Cukier

Cukier brązowy otrzymany z trzciny cukrowej (Saccharum officinarum)

Cukier – potoczna nazwa sacharozy, występującej pod nazwami handlowymi m.in. cukier spożywczy, cukier konsumpcyjny. Sacharoza to słodki dwucukier otrzymywany w procesie rafinacji w cukrowni, przede wszystkim z trzciny cukrowej, a w klimacie umiarkowanym z buraka cukrowego.

Nazwa cukier opisuje wszystkie węglowodany z grupy monosacharydów (węglowodany proste) i oligosacharydów (węglowodany złożone) z wyjątkiem polisacharydów mające słodki smak i wykorzystywane do słodzenia.

Szerszą definicję ma wyraz cukry będący dawnym, obecnie potocznym, określeniem dla węglowodanów.

Etymologia nazwy

Słowo cukier wywodzi się od staroindyjskiego (sanskrit शर्करा) śarkarā‘, dosłownie „ziarno piasku, żwir, otoczak”. Dzięki podbojom Aleksandra Macedońskiego w IV w. określenie to przenikło do greki (gr. σάκχαρον, sákcharon‘); od greckiej nazwy wywodzi się nazwa sacharoza. W średniowieczu dzięki Arabom cukier dotarł do Europy Zachodniej. Arabski سكر sukkar, przeniknął do łaciny (łac. succarum) od niej na języki romańskie i inne języki europejskie, w tym polski.

Rodzaje cukru

Cukier zawierający sacharozę i jego przetwory: cukier buraczany, cukier trzcinowy, cukier puder, cukier wanilinowy, cukier cynamonowy, cukier palony – karmel, cukier inwertowany.

Inne cukry spożywcze: cukier gronowy – glukoza, cukier skrobiowy – glukoza, cukier mlekowy – laktoza, cukier owocowy – fruktoza, cukier słodowy – maltoza, cukier drzewny – ksyloza.

Cukier dodany – cukier dodatkowy produktu np. w formie syropu dodanego do produktu spożywczego w celu modyfikacji jego właściwości fizycznych i odczuć smakowych.

Inne znaczenia słowa cukier

• cukier/lukier składniowy (ang. syntactic sugar) – termin związany z programowaniem
• cukier ołowiany – dawna nazwa octanu ołowiu

Osoby

• Aniela Cukier – (1900–1944), polska malarka
• Józef Cukier – (1889–1960), jeden z przywódców Goralenvolku podczas II wojny światowej