Aruba

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Aruba
Flaga
Herb Aruby
Flaga Herb
Dewiza: (ang.) One happy Island
(Jedna szczęśliwa Wyspa)
Hymn:
Aruba Deshi Tera

(Aruba drogocenny kraj)
Położenie Aruby
Język urzędowy

niderlandzki, papiamento

Stolica

Oranjestad

Status terytorium

autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów

Zależne od

Holandii

Głowa terytorium

król Wilhelm-Aleksander

W jego imieniu

gubernator Alfonso Boekhoudt

Szef rządu

premier Evelyn Wever-Croes

Powierzchnia
 • całkowita
 • wody śródlądowe


178,91 km²
0%

Liczba ludności (2017)
 • całkowita 
 • gęstość zaludnienia


115 120[1]
644 osób/km²

PKB (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


3,63 mld[2] USD
33 094[2] USD

PKB (PSN) (2023)
 • całkowite 
 • na osobę


5,45 mld[2] dolarów międzynar.
49 627[2] dolarów międzynar.

Waluta

florin arubański (AWG)

Rok utworzenia

wydzielenie z Antyli Holenderskich
1 stycznia 1986

Religia dominująca

katolicyzm

Strefa czasowa

UTC -4

Kod ISO 3166

AW/ABW/533

Domena internetowa

.aw

Kod samochodowy

ARU

Kod samolotowy

P4

Kod telefoniczny

+297

Mapa Aruby
Eagle Beach, Aruba
Mapa konturowa Aruby, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Oranjestad”
Port lotniczy na mapie Aruby

Aruba – terytorium zależne Holandii (de iure autonomiczny kraj wchodzący w skład Królestwa Niderlandów) i jedna z wulkanicznych Wysp Zawietrznych[3] w archipelagu Małych Antyli, zamykającego od wschodu Morze Karaibskie. Aruba ma powierzchnię prawie 179 km² i zamieszkiwana jest przez 109,2 tys. osób (2013), głównie pochodzenia hiszpańskiego, holenderskiego i afrykańskiego.

Języki[edytuj | edytuj kod]

Mieszkańcy używają języka niderlandzkiego oraz lokalnego języka kreolskiego zwanego papiamento. Funkcjonuje także język hiszpański (zob. Język hiszpański na Arubie).

Skład etniczny[edytuj | edytuj kod]

Kreole: 79,8%; Latynosi: 11,0%; Holendrzy: 4,0%; Filipińczycy: 0,83%; Chińczycy Han: 0,37%; pozostali: 4,0%[4].

Religia[edytuj | edytuj kod]

80,8% ludności Aruby to katolicy, pozostali to głównie protestanci i zielonoświątkowcy – 11,8%, bez religii – 6,0%, wyznawcy religii plemiennych – 1,3% i Świadkowie Jehowy[5][6].

Geografia[edytuj | edytuj kod]

 Osobny artykuł: Geografia Aruby.

Wyspa leży w klimacie równikowym i charakteryzuje się niewielką ilością opadów (ok. 500 mm rocznie).

Stolicą i zarazem największym miastem jest Oranjestad.

 Zobacz też: Miasta na Arubie.

Gospodarka[edytuj | edytuj kod]

Ze względu na klimat i mało korzystne warunki glebowe (gleby czerwonobrązowe), główną uprawą jest tu aloes, który nie wymaga nawadniania. Jest to także główny towar eksportowy Aruby. Ważnym sektorem gospodarki Aruby jest turystyka. Najważniejszym czynnikiem przyciągającym turystów są piękne piaszczyste plaże oraz holenderska zabudowa z czasów kolonialnych.[potrzebny przypis]

Emisja gazów cieplarnianych[edytuj | edytuj kod]

Emisja równoważnika dwutlenku węgla z Aruby wyniosła w 1990 roku 318 t, z czego 297 t stanowiła emisja dwutlenku węgla. W przeliczeniu na mieszkańca emisja wyniosła wówczas 4,784 t dwutlenku węgla, a w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 129 kg. Od tego czasu emisje wahają się, przy czym dość duży wzrost nastąpił w 2012. Głównym źródłem emisji przez cały czas była energetyka. W 2018 emisja dwutlenku węgla pochodzenia kopalnego wyniosła 987 t, a w przeliczeniu na mieszkańca 9,339 t i w przeliczeniu na 1000 dolarów PKB 258 kg[7].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Aruba została odkryta pod koniec XV wieku przez hiszpańskich żeglarzy, zaś w XVII wieku została włączona do Antyli Holenderskich. Obecnie jest to terytorium stowarzyszone z Holandią, w którym głową jest władca holenderski reprezentowany przez gubernatora.

Na wyspie urodził się i spędził 15 pierwszych lat swojego życia członek zespołu Boney M.Bobby Farrell.

Galeria[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. The World Factbook – Central Intelligence Agency [online], www.cia.gov [dostęp 2017-10-02] [zarchiwizowane z adresu 2011-06-04] (ang.).
  2. a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-22]. (ang.).
  3. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Rzeczypospolitej Polskiej: Urzędowy wykaz polskich nazw geograficznych świata. Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2019. ISBN 978-83-254-2578-4.
  4. Joshua Project.
  5. Religious Composition by Country, in Percentages. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].
  6. Christian Population as Percentages of Total Population by Country. The Pew Research Center. [dostęp 2014-06-26].
  7. Aruba, [w:] F. Monforti-Ferrario i inni, Fossil CO2 and GHG emissions of all world countries. 2019 report – Study [pdf], Luksemburg: Publications Office of the European Union, 2019, s. 46, DOI10.2760/687800, ISBN 978-92-76-11100-9 (ang.).