Spyker

Spykers

'n Spyker is 'n metaalvoorwerp met 'n plat kop en 'n lang skerp punt. 'n Hamer word gebruik om dit in 'n ander voorwerp in te slaan. Dit word meestal gebruik om twee voorwerpe saam te voeg. So kan twee stukke hout byvoorbeeld aan mekaar vasgeslaan word.

Ysterspykers wat met die hand gesmee is, is lank reeds bekend, maar teenswoordig word hoofsaaklik draadspykers gebruik wat in 'n masjien uit staaldraad vervaardig word. U-vormige klampspykers en kramme word ook as spykers geklassifiseer.

Koperspykers is bykans 4 000 jaar gelede al in Mesopotamië en Egipte gebruik. Argeologiese opgrawings in Skotland het nagenoeg 7 ton spykers blootgelê, wat waarskynlik van Romeinse oorsprong was. Die spykers was met die hand gesmee. Spykers is van die 16e eeu af met masjiene gemaak. 'n Spykermeul wat deur water aangedryf is, is vir die slaan van ysterspykers gebruik.

Vandag is die ysterspyker byna heeltemal vervang deur die draadspyker, wat op 'n masjien uit 'n rol yster- of staaldraad vervaardig word. In die spykermasjien word die draad in die verlangde lengtes gesny, reguit getrek en vasgeklem. 'n Hamer stuit die een punt van die draad, terwyl die ander punt tot 'n skerp punt saamgepers word.

Terwyl die draad vasgeklem word, word ringe of oorlangse groewe in die spyker gepers wat later vir die stewige hegting van die spyker sorg. Dit word dikwels 'n profielspyker genoem. Afhangende van die lengte van die spykers kan die spykermasjien 100 tot 1 000 spykers per minuut maak.

Soorte

Daar is nagenoeg 100 soorte draadspykers met 'n groot verskeidenheid lengtes. Die spykers word op grond van hul afmetings volgens 'n nommerstelsel ingedeel, die spyker met die hoogste nommer is die dunste. Die meeste spykers word van staal gemaak wat 'n koolstofinhoud van nagenoeg 0,08 % tot 0,13 % het.

Daar is egter ook spykers van rooi- en geelkoper, koper- en aluminiumallooi en hoëgraadstaal. Hoëgraadstaal word byvoorbeeld vir betonspykers gebruik. Ten einde korrosie teen te werk, word draadspykers gewoonlik met sink (gegalvaniseer) of met kadmium bedek, en die spykers word dikwels met gedraaide skagte vervaardig om te voorkom dat dit maklik uittrek.

Vir swaardienstoepassings word snyspykers gebruik. Dit word uit metaalplate gesny en nie afgewerk nie. Die spykers is vierhoekig en as gevolg van die grofheid en hoekigheid trek dit nie maklik uit die materiaal nie.

U-vormige klampspykers en kramme word ook uit metaaldraad vervaardig. Dit word gebruik om papier, gaas, volvloermatte, meubelstofering en finering te heg. Klampspykers word gewoonlik met 'n hamer ingeslaan, maar kan ook met een slag deur middel van elektriese of pneumatiese apparaat in die materiaal ingedryf word, wat tyd bespaar en 'n stewige las voortbring.

Sien ook

• Skroef, soortgelyk aan 'n spyker, maar met groewe.

Bronnelys

• Wêreldspektrum, 1982, ISBN 0908409672, volume 26, bl. 128